Dijitalleşen dünyada yazışmalar çoğunlukla elektronik ortamda gerçekliyor. Bilhassa çalışma hayatında kurum içi ve kurum dışı yazışmalar ekseriyetle e-posta ile yapılıyor. Pekala, kurumsal e-postalardaki yazışmalar işverence denetlenebilir mi? İşte Avukat Elvan Kılıç’ın bahis hakkındaki açıklamaları…
Temel hakları zedeleyecek nitelikte olmamalı
İşverenin çalışanın kullanımına sunulan bağlantı araçlarını denetlemesi ve çalışanın ferdî datalarının işlemesine ait olarak 4857 Sayılı İş Kanunu’nda özel bir düzenleme bulunmamaktadır.
İşverenin yetki ve hakları sınırsız olmayıp, çalışanın özel hayatın saklılığı, haberleşme hürriyeti ve şahsî bilgilerinin korunmasını isteme hakkı elbette vardır. Ancak uygulamada, Patron işlerin faal bir halde yürütülmesi ile bilgi akışının denetimini sağlamak, çalışanın hareketlerine bağlı cezai ve türel sorumluluğa karşı korunmak, verimliliği ölçmek yahut güvenlik tasaları üzere haklı ve legal görülebilecek nedenlerle emekçinin kullanımına sunduğu bağlantı araçlarını denetleyebilmekte ve kullanıma ait sınırlamalar getirebilmektedir.
İşveren tarafından konulan kısıtlayıcı ve uyulması zarurî işyeri kurallarının çalışanların temel haklarının özünü zedeleyecek nitelikte olmaması gerekmektedir. İşyerinde kullanıma sunulan bağlantı araçlarının patrona ilişkin olduğu gerekçesiyle patronun irtibat araçları üzerinde sınırsız ve mutlak bir gözetleme ve denetleme yetkisi olduğunu kabul etmek, personelin demokratik bir toplumda temel hak ve özgürlüklerinden olan haberleşme hürriyeti, özel hayatının kapalılığı, şahsî datalarının korunmasına terslik teşkil edecektir.
Kurumsal e-posta hesaplarındaki yazışmaların işverence denetlenebilmesi için öncelikle:
– Çalışanın patron tarafından kendisine tahsis edilen e-posta hesabını yalnızca iş ve işin gerekleri kapsamında kullanması gerektiği hakkında bilgilendirilmesi gerekmektedir.
– Patronun çalışanın kullanımına sunduğu bağlantı araçlarının ve irtibat içeriklerinin incelenmesinin haklı olduğunu gösteren yasal münasebetleri olup olmadığı denetlenmelidir.
– Çalışanın bağlantısının içeriğine girilmesi yerine onun ferdî bilgilerine daha az müdahale eden prosedür ve önlemlerin uygulanmasının mümkün olup olmadığı denetlenmelidir.
– Çalışanın ferdî datalarının korunmasını isteme hakkına ve haberleşme hürriyetine işverence yapılan müdahale, ulaşılmak istenen emelle ilgili ve bu emeli gerçekleştirmeye elverişli olmalıdır.
– Haberleşme hürriyetine yönelik müdahalenin orantılı kabul edilebilmesi için bağlantının denetlenmesi ile işlenecek yahut rastgele bir halde yararlanılacak bilgiler ulaşılmak istenen maksatla hudutlu olmalı, bu gayesi aşacak halde sınırlama ya da müdahaleye müsaade verilmemelidir.
Avukat Elvan Kılıç
