Pelvik organ sarkması nedir? Neden olur? Ne gibi sıkıntılara yol açar? Belli bir yaş üzeri kadınların neredeyse tamamında görülen bu sağlık sorunu hakkında tüm merak edilenleri Prof. Dr. Tufan Tarcan’dan öğrendik. İşte merak edilen soruların yanıtları!
Pelvik organ sarkmalarında genellikle tek bir organ değil, pelvik taban kas ve ligamanlarının zayıflığı nedeni ile bütün pelvik organlarda az veya daha fazla sarkma görülmektedir. Bu nedenle meydana gelen organ sarkmasını sadece rahim sarkması ya da mesane sarkması olarak adlandırmak yanlıştır. Pelvik organ sarkmasının değişik sınıflama yöntemleri mevcuttur. Basite indirgemek gerekirse, hafif derece sarkmalarda herhangi bir müdahale gerekmemektedir. Orta derece sarkmalarda hastanın şikayetine göre tedaviye karar verilir, ileri derece sarkmalarda ise artık ıkınmakla ya da dinlenme halinde organların vajen dışına çıkması söz konusudur. Bu sarkmalar tedavi gerektirmektedir.
Pelvik organ sarkması neden olur?
Pelvik organ sarkmasının başlıca bilinen risk faktörleri arasında; aşırı kilo, hamilelik, normal doğum, kronik kabızlık, öksürmeye neden olan KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) gibi hastalıklar ve genetik yatkınlık olarak sıralanabilir.
İdrar kaçırma sorunu pelvik organ sarkması ameliyatı ile düzeltilemez
Pelvik organ sarkması bazen idrar kaçırma sorunu ile birlikte görülebilir. Ancak, halk arasında sanıldığının aksine pelvik organ sarkmasını düzelterek idrar kaçırma tedavi edilemez.İdrar kaçırma sorunu ile birlikte pelvik organ sarkması sorunu görüldüğünde iki sorun da ayrı ayrı değerlendirilerek tedavi edilmelidir. Örneğin stres tipi idrar kaçıran ve organ sarkması bulunan bir kişinin hem pelvik organ sarkması hem de idrar kaçırma sorunu tedavisi birlikte planlanmalıdır. Bu çoğu zaman eş zamanlı yani aynı seansta cerrahi tedavi anlamına gelmektedir. Aksi takdirde organ sarkma ameliyatları idrar kaçırma sorununu çözmeyecek, hatta idrar kaçırma şiddetinin artmasına neden olacaktır. Kökten tedavi süreci planlanana kadar hijyenik sorunların ortaya çıkmaması için hijyenik mesane pedi kullanılmalıdır.
Pelvik organ sarkmasının yarattığı sıkıntılar nelerdir?
Pelvik organ sarkması görülen kişilerde en sık idrar yapma ya da dışkılama güçlüğü görülmektedir. Mesanenin tam boşalmaması idrar yolu enfeksiyonlarına, hatta üreterlerin bükülmesi ise böbreklerde genişlemeye ve tedavi edilmez ise böbrek yetmezliğine dahi yol açabilir.İleri derece pelvik organ sarkma sorunu yaşayan kişilerde en sık rastlanan şikayetlerden biri de vajenden dışarı çıkan organın iç çamaşırına sürtünmesi sonucunda cilt enfeksiyonlarının hatta ülserlerin gelişmesidir. Bu cilt enfeksiyonlarında da akıntı ya da kanamalar olabilir ve hijyenik açıdan oldukça rahatsız edici durumlar meydana gelebilir.Pelvik organ sarkması yaşayan kişilerde cinsel işlev kalitesinde azalma görülmektedir. Genellikle pelvik organ sarkması yaşayan kişiler cinsel ilişki sırasında ağrı ya da rahatsızlık hissedebilir; ayrıca sarkma nedeniyle vajina genişler; bu durum da cinsel ilişkiden alınan hazzı olumsuz etkiler.
Pelvik organ sarkmasının tek çözümü ameliyat değildir
Pelvik organ sarkmasının tedavisi sarkmanın yerine ve sarkmanın derecesine göre değişiklik göstermektedir. Pelvik organ sarkmasının tek tedavisi ameliyat değildir. Vajen içine uygulanan bazı protezler de pelvik organ sarkma tedavisinde tercih edilebilmektedir.Pelvik organ sarkma tedavisinde hastanın beklentileri çok önemlidir. Cinsel yaşamı aktif olan kişilerin tedavisinde farklı yöntemler, cinsel yaşamı aktif olmayan kişilerin tedavisinde farklı yöntemler tercih edilmektedir.Pelvik organ sarkmasında cerrahi tedavinin rahimin alınması olduğu gibi yanlış bir düşünce vardır; ancak rahim sarkma nedeni rahimin varlığı değil, rahmi tutan bağlarda meydana gelen gevşemedir. Onkolojik bir risk olmadığı sürece rahimin alınması önerilmemektedir. Çünkü pelvik organ sarkması nedeniyle rahmin alınması ile birlikte idrar kaçırma ya da cerrahi komplikasyon riski artmaktadır.Pelvik organ sarkması ameliyatları vajinal ve abdominal olarak ikiye ayrılabilir. Abdominal ameliyatlar; açık, robotik ya da laparoskopik şekilde yapılabilir. Vajinal ameliyatlar ise tamamen vajen içinden gerçekleştirilmektedir.
