Aşkın, keyifli bir evliliğin anahtarı olduğu, birbirine aşık birçok çift tarafından kabul edilir. Aşık bir çiftin evliliklerinden umut ve beklentileri de hal bu türlü olunca hayli yüksek olabiliyor. Pekala evliliğin başında sarf edilen gerisi ardı gelmez sevgi sözcükleri nasıl oluyor da ‘sen benim evlendiğim adam/kadın değilsin, seninle evlendiğim güne lanet olsun, sen beni kandırdın’ üzere kırıcı telaffuzlara dönüşüyor?
Ne yazık ki ‘aşkın gözü kördür’ tabiri pek gerçekçidir. Aşık olunduğunda insan beyninin hislerle alakalı kısmı, denetimi ele alır. Mantık, tahlil, akıl yürütme üzere entelektüel fonksiyonlarımızdan sorumlu kısım ise adeta devre dışı kalır.
İnsanlar bu üzere durumlarda bir şuur daralması yaşayabilir. Bunun sonucunda da evlilik üzere istikrarlı ve ömür uzunluğu sürmesi istenen bir münasebetin gerektirdiği pek çok faktör fark edilemeyebilir yahut bir ölçü fark edilse bile dikkate alınmayabilir. Bireyler karşısındaki insanın niyetini yahut davranışını okuma marifetlerini sadece görmek istediklerini görerek köreltir. Birçok kişi bu sebeple evlilik öncesinde bariz olan davranışları, eğilimleri ve bedelleri görmezden gelir.
Evlilik öncesinde birçok faktör dikkate alınmalı
Evliliğin uzun ömürlü ve doyum, memnunluk sağlayacak bir kurum olmasını istiyorsak evlilik öncesinde tanıma ve karar etaplarında birçok faktörü ele almak gerekir. İki kişinin kendi ortasındaki duygusal ahenk, cinsel ahenk, uyuşmazlıkları çözme maharetleri, hayatlarıyla ilgili bahislerdeki beklentiler, karar alma marifetleri, manevi bedeller ve inançlar, ailelerle bağlantılarda ahenk, evlilikte bütçe idaresi, roller, iş kısımları, çocuk yapma ve çocuk sayısı ve meslek gayeleri üzere bahislerde muahede içinde olmaları önemli
Uyum demek, her hususta benzerlik içinde olmak manasına gelmez. Farklılıklara hürmetle yaklaşarak kabul etmek hatta ayrışan noktaları bir zenginleşme fırsatı olarak görüp kullanabilmek de mümkün. Lakin genel olarak benzeri olmak evliliği yürütmede işleri kolaylaştırır. Misal etraftan, dini inançlardan, ömür usullerinden, eğitim ve ilgi alanlarından ve yakın yaşlardan olunması üzere pek çok özellik sürtüşmelerin az, doyumun fazla olmasını sağlayabilir.
Öğrenmenin en kıymetli yollarından birinin de model almaktır. Anne ve babanın nasıl bir bağlantı içinde oldukları, nasıl bir erkek ve bayan rolleri olduğu, ortalarındaki iş kısmı, kararların nasıl alındığı, sevgi gösterme halleri, tartışma ve kırgınlıkları onarma şekilleri üzere pek çok faktör çocuğun öğrenmesinde epey tesirlidir. Çocuğun yetişkin hayatında kuracağı bağlara öğrendiklerini aktarmasında bu üzere faktörler büyük kıymet taşır.
Travmalar bakış açısını etkileyebilir
Eğer bayan eski bağlarında travmatik sayılabilecek, negatif duygusu çok yüksek yaşantı yahut yaşantılar yaşamışsa bugünkü ilgisinde etkilenme ihtimali vardır. Mesela bayan aldatılmış ise eşini fazla denetim etme eğilimi geliştirebilir, çok kıskanç denilebilecek davranışlar içine girebilir. Eski sevgilisi kişiliğini örseleyen, yetersizlik inancı yaratan, aşağılayan davranışlarda bulunmuşsa, yeni eşin en ufak bir tenkidine tahammül gösteremeyebilir. Bu durumlarda eski yaraları tetiklenip büyük tepki verebilir. Geçmişten taşıdığımız yaralar bugünü kesinlikle tesirler. Yaralarımızın farkında olup, eşimizin de anlamasını sağlayıp bağlantı içinde uygunlaştırmayı amaçlamalıyız.
Pandemiyle birlikte bilhassa genç̧ler birden fazla siteye üye olup, çok sayıda şahısla vakit geçirerek görüşmeye başladı. Haliyle bağlantıları de süratlice tüketiyorlar. Öte yandan kimi bireyler, özellikle bayanlar, çabucak buluşma baskısı olmamasından ötürü daha rahatlar ve karşılarındaki kişiyi düzgünce tanımaya çalışıyorlar. Bu durum karantina flörtü (iso-mate) ilişki biçimi olarak isimlendiriliyor. Çünkü bu küme beşerler artık yüz yüze buluşmadan önce güçlü bir bağlantı kurmak istiyor. Bu açıdan bakınca, sanal dünyanın romantizme kendine özgü bir katkısından bahsetmek mümkün tahminen.
Peki pandemi, birebir meskende yaşayan eşleri nasıl etkiledi? Dengeyi korumak için ne yapmak gerekiyor? Tolerans alanımız daralıyor. İşleri planlamak ve paylaşmak, yeri vakit zaman yalnız kalabilecek şekilde düzenlemek, tıpkı yerde iken bile birbirimizi yalnız bırakıp meşgalelerimize konsantre olmanın prensiplerinde anlaşmak, birlikte keyifli vakit geçirecek aktiviteler oluşturmak istikrarın korunmasına yardımcı olabilir. Özel bir süreçten geçildiğini baştan kabul etmek ve yıpranarak değil elele çıkmak açısından bu tür önlemleri dikkate alabiliriz.
Uzman Birey, Çift ve Aile Terapisti Feryal Tükel
