Özellikle Kayseri’nin Bünyan ilçesi ve çevresinde yoğun olarak yetişen gilaburu bitkisi, bilimsel olarak böbrek taşı düşürme ve ağrı kesici özellikleri kanıtlandığından, eczanelerde takviye edici gıda olarak satışa sunulmaktadır.
Böbrek taşı hastaları tarafından sıklıkla tercih edilen bu bitki, Türkiye’nin farklı bölgelerinde “gilabolu, gilaboru, giraboru, frenk üzümü, kirabolu” gibi değişik isimlerle anılmaktadır. İçeriğindeki mineraller ve asitler nedeniyle “gençlik iksiri” olarak da bilinen gilaburu, özellikle böbrek taşı sorunu yaşayanların dikkatini çekmektedir. “Gençlik iksiri” olarak anılmasının nedeni, gilaburunun içeriğindeki antioksidanlar, vitaminler ve minerallerdir.
Gilaburu (Vaccinium arctostaphylos), özellikle kış aylarında grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıklara karşı koruyucu özellikleri olduğuna inanılarak geleneksel Türk mutfağında kullanılır. Genellikle Anadolu coğrafyasında yetişen bir yaban mersini türüdür. Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde doğal olarak bulunur. Meyvenin kendisi taze olarak tüketilebileceği gibi, suyu da çıkarılarak içecek olarak hazırlanır. Gilaburu meyvesinin suyunun çıkarılması veya kaynatılmasıyla yapılan bir içecektir.
İçeriğinde antioksidanlar, C vitamini ve lif gibi besin öğelerini barındırır. Geleneksel olarak sağlık açısından faydalı olduğuna inanılan bu içecek, özellikle kış aylarında soğuk algınlığına karşı bir destek olarak tüketilebilir.
TÜMÖR OLUŞUMLARINI AZALTIYOR, BAĞIŞIKLIĞI GÜÇLENDİRİYOR
Gilaburu suyu, içeriğindeki zengin antioksidanlar, vitaminler ve mineral bileşenleri sayesinde sağlık açısından birçok fayda sunan bir içecek olarak dikkat çekiyor.
Gilaburu suyunun faydaları:
- Günde 3 kez veya her saat başında 1 çay kaşığı miktarında gilaburu suyu, bağışıklık sistemini güçlendirerek vücut direncini arttırır.
- Antimikrobiyal özellik gösterir, gram negatif ve pozitif bakterilerin gelişimini önleyerek sağlığı korur.
- Kanserin başlangıç aşamasında kullanılan gilaburu suyu, kolon kanserini önlemede etkili olabilir.
- Antioksidan içeriği sayesinde tümör oluşumlarını azaltır.
- İskelet ve kas sistemini rahatlatıcı etkisi bulunmaktadır.
- Yüksek tansiyonu olan hastalarda damar genişletici etkisiyle damar sistemine destek sağlar.
- Menstrüel hastalıklardan kaynaklanan ağrıları hafifletir, mide kramplarına olumlu etki yapar.
- Kalp sağlığını destekler.
- Strese karşı etkilidir. Hem sempatik hem de parasempatik sinir sistemlerini destekleyerek, stresin neden olduğu zararın onarılmasına yardımcı olur. Aynı zamanda, uykusuzluk problemi olarak bilinen insomnia’nın giderilmesine katkıda bulunarak, uyku düzeninin normale dönmesine etki eder.
- Kabızlık ve idrar problemlerinde tedavi edici olarak kullanılır.
- Böbreklerde oluşan kum ve taşları eritici özelliği vardır.
- Evde hazırlanan gilaburu suyu, laktik asit bakterileri açısından zengindir ve güçlü bir probiyotik etkisi sunar.
- İçeriğindeki antioksidanlar, serbest radikallerle savaşarak hücrelerin yaşlanmasını yavaşlatır ve genel olarak cilt sağlığını destekler.
GİLABURU BESİN İÇERİKLERİ NELERDİR?
Gilaburu bitkisi, antioksidan özellikleri, fenolik bileşikler, C vitamini, sodyum, azot, fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum gibi makro elementler ile demir, çinko, mangan, bakır gibi mikro elementleri içermektedir.
Ayrıca, A ve E vitaminleri ile β-karoten de gilaburu bitkisinde bulunan diğer önemli içerikler arasında yer alır. A vitamini, cilt sağlığını destekleme, görme fonksiyonlarını güçlendirme, vücut direncini artırma, büyüme ve gelişmeyi teşvik etme gibi fonksiyonlara katkıda bulunur. Ancak, gilaburu meyvesi A vitamini bakımından kısmen zengindir. E vitamini ise serbest radikallerle savaşarak oksidasyonu önler. Gilaburu bitkisi, yüksek düzeyde β-karoten içeriği sayesinde güçlü bir antioksidan etkiye sahiptir. β-karoten, doymamış yağların oksidasyonunu engelleyerek serbest radikal oluşumunu baskılar.
OLGUNLAŞMAMIŞ GİLABURUYA DİKKAT!
Gilaburu genellikle zararsız bir bitki olup, bu nedenle birçok kişi tarafından tercih edilmektedir. Ancak, tıpkı diğer bitkilerde olduğu gibi, gilaburu kullanımında dikkat edilmesi gereken bazı önemli durumlar bulunmaktadır. Bu durumlar arasında gebelik, emzirme, alerji öyküsü, mevcut hastalıklar ve kullanılan ilaçlar yer almaktadır. Bu koşullar altında, gilaburu bitkisinin kullanımına başlamadan önce bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir. Ayrıca, günlük kullanım miktarına dikkat edilmesi ve önerilen dozların aşılmaması da büyük bir öneme sahiptir. Olgunlaşmamış gilaburu meyvesinin kullanılması durumunda hafif zehirlenme belirtileriyle karşılaşılabilir.
Gilaburu bitkisinin meyvesi, suyu, kökü, yaprağı, gövdesi ve kabuğu, güçlü antioksidan içeriği ve vücut direncini artırıcı etkileri nedeniyle sıkça destekleyici ve tedavi edici olarak kullanılmaktadır. Ancak, her ne kadar genellikle zararsız kabul edilse de, kullanım öncesinde bir sağlık profesyoneline danışmak her zaman tavsiye edilmektedir.
GİLABURUYU KİMLER KULLANMAMALI?
Gilaburu meyvesi, belirli sağlık durumlarına sahip olan kişiler için dikkat gerektirebilir. Gilaburuyu kimler kullanamaz?
- Otoimmün hastalığı olanlar
- Kanser hastaları
- Hamile ve emziren kadınların gilaburu meyvesi kullanımı genellikle önerilmez.
- Diş eti ve mide problemleri olanlar: Asitli yapısı nedeniyle diş eti ve mide sorunları yaşayan kişiler, gilaburu meyvesini kullanırken dikkatli olmalıdır.
- Reflü problemi olanlar geç saatlerde tüketmemeye özen göstermelidir.
- Mide ve bağırsak ülseri rahatsızlığı bulunan kişiler, gilaburu meyvesini kullanmadan önce doktorlarına danışmalıdır.
Not: Bu içerik bilgilendirme amaçlıdır ve yayınlandığı tarihten önceki bilimsel araştırmalara ya da uzman görüşlerine dayanmaktadır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktora başvurulmalıdır.
