Günümüzde çabucak hemen her konuşmamızda yer alan aşk gerçekte ne manaya geliyor? Aşk ruh hali mi, his değişikliği mi yahut yalnızca karşı cinse karşı duyulan heyecan mı? Birinci görüşte aşk mümkün müdür yoksa aşk vakitle mı oluşur? Pekala aşık olduğumuzu yahut hissettiğimiz şeyin aşk olduğunu nasıl anlarız? Aşk yalnızca insanlara mahsus mü yoksa tüm canlılar bu hisleri yaşar mı? Duygusal yönelimler; beğeni, hoşlantı, sevgi, aşk, sevda ve kara sevda üzere hafifçe şiddetliye yanlışsız çeşitli isimler alırlar. Hoşlantı, sıcak bir gülümseme, sevgi tatlı bir meltem ise, aşk şiddetli bir esintidir. Sevda fırtına, karasevda ise kasırgadır. Şayet bu kasırga da kişi bir rota belirleyebilirse, karaya çıkabilir, yoksa boğulup gitmesi işten bile değildir. Sevginin acı ile harmonileştiği, yüreğimizde ulvileştiği histir aşk.
Tarihten günümüze daima merak konusu olan aşkı biraz daha derinden incelersek aşk şiirlere, sinemalara kitaplara mevzu olmuş ve olmaya devam eden en büyük his durumudur. En hisli şiirler, en manalı romanlar, en hisli besteler daima aşkın tesiriyle yapılmıştır. Evlilikler aşkların en hoş meyveleridir. Şayet bir aşk keyifli bir beraberlikle sonuçlanırsa gayesine ulaşmış demektir.
1. Enerjik olun: Psikoanalist Erich Fromm; sevgiyi, şahıstaki etkin ve üretici gücün kaynağı bir güç olarak tanımlar. Bu nedenle birliktelik gücünüzü daima taze tutunuz.
2. Sevginizi bitirmeyin: Pek çok araştırma aşkın ömrünün ortalama 2,5 yıl olduğunu söyler. Hatta kimi araştırmalarda bu 1 yıla kadar iner. Günümüzde biten birliktelikler ve gerçekleşen boşanmalar aşkın ömrünün olduğunu ispatlar niteliktedir. Pekala lakin öbürleri hala el ele tutuşan yaşlanmış lakin gözlerinden aşkı okuyabildiğimiz şahıslar, onların aşkı neden bitmemiştir. Aşkla gelen his tutku bitebilir mi ki, tutku bittiğinde aşk da bitiyor. Burada değerli olan aşk bitse bile bunu sevgi ve alışkanlıklara dönüştürüp birlikteliğe devam edebilmektir. Zira aşkları birinci günkü tazeliği ile bir ömür uzunluğu sürdürmek çok zordur. Psikolog Robert Sternberg’e nazaran aşk üç katmandan oluşur. Yakınlık, bağlılık ve tutku. Vakitle tutku kaybolsa bile yakınlık ve bağlılıkla evlilikler devam ettirilmelidir.
3. Ben değil, biz olun: Narsisizm, agresif haller ve depresif mizaç, birlikteliklerin en kıymetli düşmanlarıdır. Evliliklerde ben değil, biz olunmalıdır. Tek taraflı bencil davranışlar, bağlantıyı bitiren ögelerdir.
4. Hayal kırıklığından sakının: Tahminen de en büyük hayal kırıklığı bir hayalin gerçek olmasıdır. Bu nedenle evlilik hayalleri ile hayatlarını birleştirenlerin birinci heyecanları bir mühlet sonra sönebilir. Bu nedenle çeşitli paylaşımlar ve ortak aktiflik uğraşları ile birliktelik heyecanı devam ettirilmeye çalışılmalıdır.
5. Endorfin bağımlılığına dikkat: Evlilik öncesinde birçok alaka yaşayanlarda ”endorfin bağımlılığı” gelişmiş olabilir. Şayet bu türlü bir durum var ise evlilik vakitle birinci heyecanını kaybedip sıradan rutin bir hale dönüşebilir ve bağlantılar kopma noktasına gelebilir. Bu nedenle evli çiftler mevcut endorfinlerinin daima canlı kalması için, dağcılık, avcılık, çeşitli toplumsal yardım çalışmaları, takım halinde spor aktiviteleri, fotoğraf, müzik üzere çeşitli hobiler edinilmelidir. Çeşitli spor ya da sanat kollarında ortak zevklerin bulunup, bunlara yönelinmesi evliliğe harikulade bir dinamizm sağlar. Hayat arkadaşlığının yanı sıra takım ve grup arkadaşlığı da gelişir.
6. Sorumlulukları paylaşın: Çiftler mesken içinde ve dışında sorumlulukları eşit seviyede paylaşmalı, mesken işlerinin ve çocuk yetiştirmenin yalnızca bayana ilişkin olmadığı şuuruyla hareket edilmelidir.
7. Birebir odayı paylaşın: Mesken içinde bir TV olmalı ve çiftler tıpkı programları izlemeye çaba göstermelidir. Toplumsal medya ortak kullanılmalı, çiftlerin birbirinden gizledikleri rastgele bir bahis olmamalıdır. Farklı odalarda farklı televizyon ya da bilgisayarlarla vakit geçirmek, uzun vadede çiftlerin birbirinden kopmalarına ve uzaklaşmalarına neden olabilir.
8. Bağınıza vakit ayırın: Komşu ve akraba ziyaretlerine değer verilmeli. Her iki tarafın da aileleri istikrarlı olarak ziyaret edilmeli, aile bağları pekiştirilmelidir. Ayrıyeten vakit zaman dışarıda sinema, tiyatro, konser, piknik ya da akşam yemeği üzere etkinlikler yapınız. Yani alakanıza vakit ayırınız.
9. Fırsat buldukça konuşun: Konuşan çiftlerde beraberlikler genelde sonlanmaya gitmez. Konuşmak, paylaşmak ve empati yapmak demektir. Böylelikle birbirlerinin istek ve isteklerini, eksiklerini öğrenebilirler. Evliliklerde en değerli ahenk, eğitim ahengidir. Bağlantılarda eğitim seviyesinin birbirlerine yakın olmasına itina gösterilmelidir.
10. Anlayışlı olun: Kadınlar beyin yapısı olarak, erkeklerden daha hassastırlar. Örneğin aşk acısı ve travması yaşayan bayanların üç beyin bölgesinde, erkeklerin ise bir beyin bölgesinde aktivite tespit edilmiştir. Bayanlar daha sıkıntı bağlanırlar ve daha geç unuturlar, aşk travmalarından çok daha fazla etkilenirler. Bu nedenle birlikteliklerde objektif ve doğal olmalı, bayanları incitecek davranışlardan uzak durulmalıdır.
11. Sabırlı olun: Bağlantılarda az vakitte çok şey bekleme yanılgısına düşülmemelidir. Olgun bir ağacın habercisi olan fidanı meyvesiz diye kesmeye çalışırsanız yanılgı edersiniz. Alakalarda yaşadığınız zorluklar karşısında çabucak pes etmeyiniz. Çocukken birkaç kere düştüğünüz için beşiğinize dönüp yürüme eforundan vazgeçseydiniz asla yürümeyi öğrenemezdiniz. Hiç düşmemeyi değil, düştüğünüz vakit kalkabilmeyi amaç alın. Yaşadığınız sıkıntıları, başarısızlıklarınızı ve kusurlarınızı öğrenme fırsatı olarak görün.
12. Bağışlayıcı olun: İlişkinizde yaşadığınız sorunlar için geçmişe dönüp onları değiştirmeniz mümkün değildir. Evliliğinizin ya da ilginizin olumlu istikametlerini ve size kazandırdıklarını keşfedebilirseniz, sıkıntılar yüzünden yaşadığınız acıları hafifletebilirsiniz. Şayet bağınız geçmişte size ziyan verdiyse, artık kendinizi ve eşinizi cezalandırmak niçin? Sizi yaralayan ögeleri bağışlayın ve kurtulun, onların giderek ağırlaşan yük olmasına müsaade vermeyin.
13. Bağlantılarınızda yürekli olun: Cüret korkusuzluk değil, kaygıya karşın korkulan şeyin üzerine gidebilme gücüdür. Elbette ki her bağlantıda sıkıntılar olacaktır. Meselelerinizden kaçmayın, onlarla yüzleşin ve asla umudunuzu kaybetmeyin. Tahminen yanılgılar yapacaksınız lakin yeniden de yılmayacak, pes etmeyecek ve vakitle büyüyen bir memnunluk kazanacaksınız.
14. Olumlu düşünün: Aslında kanılarımız de atomlardan oluşan bir güçtür. Olumlu düşünürseniz etrafınıza olumlu güç yayarsınız. Siz cenaze konutunda gülen bir insan gördünüz mü? Ya da güldürü sinemasında ağlayan? Bu nedenle bağlantılarınızda daima optimist olunuz. Müspet tutumlarınız yalnızca bağınıza değil, kademe kademe hayatınızın her alanına yayılacaktır.
15. Farkındalık geliştirin: Birtakım beşerler olumlu ve yapan niyete sahip olsalar bile bu özelliklerini göstermede zahmet yaşayabilirler. Eşinize, arkadaşınıza sık sık empati yapınız, problemlere birçok pencereden bakma alışkanlığı geliştirmeniz sizi daha onarıcı ve affedici bir hale sevk edecektir.
16. Bağınızı yormayın: Ne yazık ki, eşlerden her ikisinin de çalışması, evliliği yorgunluğa götüren bir faktör. Çalışan bayanların profesyonel alanda ve meskeninde iki farklı role sahip bulunması kendilerini önemli manada zora sokuyor. Meskenine vakit ayırdığı vakit mesleği tehlikeye giriyor. Mesleğine yönelirse meskenini ihmal ediyor. Hasebiyle her iki tarafta de muvaffakiyet sağlamakta zahmet çekiyor. Hakikaten çalışan bayanlarda boşanma oranları, çalışmayanlara nazaran altı kat daha fazla. Bağın keyifli yürümesi açısından, çalışan bayana, konut işlerinde erkeğin yardımcı olması koşul.
17. Tenkitlere dikkat: Tenkitleri ve teklifleri sen odaklı değil, ben odaklı yapmalıdır. Örneğin ”Bu meskenin hali ne bu türlü, sen ne dağınık bir kadınsın” yerine ”Ev dağınık olunca kendimi makus hissediyorum” demelidir. Zira sen odaklı bir tenkit, direk kişiliğine yapılmış bir taarruz olarak algılayacak, o an konutu biraz toparlasa bile devamlılığı olmayacaktır. Ya da ”şöyle yapsak daha uygun olabilir mi?”, bu türlü yapsak sanki daha mı güzel olur?” tipinden çoğul ve yapan tabirler kullanılmalıdır.
18. Yüz yüze bakınız: Yapılan bilimsel araştırmalar, günde fazla değil en az beş dakika yüz yüze bakmanın, sevgi, şefkat ve muhabbeti arttırdığını göstermektedir. Bağların de canlı bir organizma üzere beslenmesi gerekmektedir. Evliliğin 2,5 yılından sonra duygusal beslenme minimuma iner. Bunun yerini duyma, dinleme ve manaya formundaki empatik paylaşımcı irtibat alır.
19. Mutluluğunuz için gaye koymayın: Mesken, otomobil alınca, çocuğumuz olunca ya da diğer bir olay gerçekleşince memnun olacağız üzere münasebetinize gayeler koymayın. Memnunluk amaç değil uzun bir seyahattir ve her an yaşanacak bir histir. Bunun için ortaya maniler koymayın.
20. Kusurlara hassas olmayın: Yeryüzünde kimse yanılgısız olamaz. Kusurlar tekrarlanmadıkça görmezden gelinmelidir. Gördüğünüz şeyi söylemezseniz hafızanızdan uçup sarfiyat. Söylerseniz belleğinizde yer eder. Ayrıyeten her tenkide kulak vermeyin. Etrafınızdaki insanların tenkitlerine ve tekliflerine nazaran yaşarsanız, kendiniz için yaşayamazsınız. Bu yüzden kusurlarınıza yönelik olumlu tenkitleri değerlendirin lakin kişiliğinize yönelik tenkitlere kulak vermeyin.
Dolayısıyla düzgün, tertipli ve disiplinli yaşamak, ferdî muvaffakiyetin anahtarlarından biridir. Bu ise birçok defa evlilikle ve düzgün bir beraberlikle mümkün olabilir. Aile toplumun en küçük ünitesidir. Sağlıklı toplumlar, sağlıklı ailelerden oluşur. Sağlıklı evlilikler bir toplumun en sağlam dinamikleridir. Bu nedenle nizamlı, başarılı bir hayat ve sağlıklı, uzun ilgiler yaşayabilmek için gerekirse ruhsal takviye almaktan da kaçınılmamalıdır.
