Koronavirüs salgını döneminde, milyonların umutla beklediği aşılar kamuoyunda büyük bir tartışmaya neden oldu. Aşıların kısa sürede bulunmasının ardından çok sayıda kişi, aşının yan etkilerinin olup olmadığını merak etti. Aşının güvenli olmadığını iddia edenler ise aşı olmaktan kaçındı. İngiltere merkezli ilaç şirketi AstraZeneca, aylarca süren yasal bir çekişmenin ardından Oxford Üniversitesi ile birlikte geliştirdiği Kovid aşısının çok nadir görülen bir yan etkiye neden olabileceğini itiraf etmişti.
AŞI TÜRKİYE’DE KULLANILDI MI?
Avrupa Birliği (AB) ülkeleri başta olmak üzere aşı 50’den fazla ülkede kullanılan AstraZeneca aşısı Türkiye’de kullanılmamıştı.
Şubat ayında İngiliz Yüksek Mahkemesi’ne sunduğu yasal bir belgede aşısının “çok nadir durumlarda TTS’ye neden olabileceğini” kabul eden şirket, Kovid aşısıyla ilgili toplu bir davada birden çok iddiayla karşı karşıya.
Bazı davacılar yakınlarını kaybettiklerini, bazılarıysa aşının ciddi sağlık sorunlarına yol açtığını iddia ediyor.
Mağdurlar ve yakınları, değeri 100 milyon pounda kadar olduğu tahmin edilen tazminatlar talep ederken, şirketin mahkeme belgelerinde yaptığı itirafın ödemelerin önünü açtığı düşünülüyor.
AŞI DÜNYA ÇAPINDA GERİ ÇEKİLİYOR
Yan etki itirafı ile dünya gündemine oturan ilaç devi, dün dikkat çeken bir karara daha imza attı ve Kovid-19 aşısını dünya çapında geri çekmeye başladı.
”ZAMANLAMA TAMAMEN TESADÜF”
AstraZeneca geri çekme kararının tamamen ‘ticari’ olduğunu vurguluyor. Yapılan açıklamada, Kovid-19 varyantlarını hedef alacak şekilde uyarlanmış aşıların artık üretilmeyen veya tedarik edilmeyen AstraZeneca aşısına olan talebin azalmasına yol açtığı belirtildi.
Açıklamada, “Bağımsız tahminlere göre, aşımız yalnızca kullanımının ilk yılında 6,5 milyondan fazla hayat kurtardı ve küresel olarak 3 milyarın üzerinde doz tedarik edildi. Çabalarımız dünyanın dört bir yanındaki hükümetler tarafından takdir edildi” denildi.
Şirket, geri çekme kararının devam eden davalar ya da aşının TTS’ye neden olabileceğinin kabul edilmesiyle bağlantılı olmadığı konusunda ısrar etti. Zamanlamanın tamamen tesadüf olduğunu belirtti.
50 MİLYONDAN FAZLA KİŞİYE AŞI YAPILDI
Duyuru, ilaç şirketinin Mart ayında Avrupa Birliği pazarlama iznini gönüllü olarak geri çekmesinin ardından geldi. İngiliz Guardian gazetesinde yer alan bilgilere göre, AstraZeneca kararı şimdi almış olsa da çoğu ülke aşı tedarikini çoktan durdurdu.
Piyasaya sürüldüğü sırada dönemin başbakanı Boris Johnson tarafından “İngiliz biliminin zaferi” olarak müjdelenen aşı, artık Birleşik Krallık’ta kullanılmıyor. Aşının kullanıma sunulmasından sonraki aylarda, bilim insanları aşının ciddi yan etkilerini tespit etmiş, daha sonra da AstraZeneca riskinin Kovid’in yarattığı zarardan daha ağır basması nedeniyle 40 yaşın altındakilere alternatif bir aşı teklif edilmesi önerilmişti.
İngiltere’de 50 milyondan fazla kişiye uygulanan AstraZeneca aşısı, 73 ölüm ile ilişkilendiriliyor. Araştırmalar, AstraZeneca’nınkiler de dahil olmak üzere Kovid aşılarının milyonlarca hayat kurtardığını gösteriyor.
TTS NEDİR, BELİRTİLERİ NELERDİR?
Thrombosis with Thrombocytopenia Syndrome (TTS), kan pıhtılarının oluştuğu ve aynı zamanda trombosit sayısının düştüğü tıbbi bir durumdur. Bu pıhtılar, genellikle vücudun çeşitli bölgelerinde, özellikle beyin, karın veya bacaklardaki derin venler gibi büyük damarlarda oluşabilir.
TTS’nin semptomları arasında şiddetli baş ağrısı, gözde görme problemleri, bacak veya kollarda ağrı ve şişlik, nefes darlığı, karın ağrısı ve kanama bulunabilir. TTS, çok nadir bir durumdur ve genellikle Kovid-19 aşılarının milyonlarca dozundan sadece birkaçında görülür. Ancak, semptomlar ortaya çıktığında ciddi olabilir ve tıbbi müdahale gerektirebilir.
