Haftada kaç kez çamaşır makinenizi çalışıtırıyorsunuz? Çamaşır yıkamakla fazla mı meşgulsünüz? Muhtemelen öylesiniz ve bu sıklık, sadece zamanınızı çalmakla kalmıyor, aynı zamanda çevresel kaynaklara da zarar veriyor.
Giysilerimizi fazla yıkamak, genellikle tartışılmayan bir sürdürülebilirlik sorunudur. Öte yandan kıyafet bakımı da bir ürünün ömrü boyunca önemli bir karbon ayak izinden sorumludur. Levi’s tarafından yapılan bir çalışma, sembolik 501 kot pantolonu için tüketici bakım aşamasının – yani yıkama ve kurutmanın – toplam karbon ayak izinin yüzde 37 olduğunu, toplam su tüketiminin ise bu rakamın yüzde 23’ünden sorumlu olduğunu ortaya koydu.
Levi’s’in küresel ürün yeniliklerinden sorumlu Başkan Yardımcısı Paul Dillinger, Vogue‘a yaptığı açıklamada, “Evdeki çamaşır yıkama rutinimizi değiştirmek, kaynak koruma için en büyük fırsatlardan biridir” diyor ve devam ediyor: “Ayrıca son derece kolay bir çözümdür: İnsanlardan sadece çamaşır yıkamamalarını istiyoruz.”
Ancak giysilerimizi ne sıklıkla yıkamamız gerekiyor? Levi’s, müşterilerine kot pantolonlarını her 10 giyimden sonra yıkamalarını öneriyor. Dillinger’in paylaştığı verilere göre Çin tüketicisi, kot pantolonlarını yaklaşık dört giyimden sonra yıkarken, İngiltere ve Fransa’da ortalama giyim/yıkama oranı 2,5’e düşüyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde ise bu oran yaklaşık olarak 2,3.
Gelelim yıkama alışkanlıklarınızın değiştirebileceği şeylere.Kot pantolonlarınızı 2,5 giyimden 10 giyime yıkamaya geçmek, tüketici aşamasının karbon ayak izini yüzde 75 azaltıyor.
Ancak sadece kot pantolonlarımızı fazla yıkamıyoruz. Ekolojik bir çamaşır şirketi ve kuru temizleme alternatifi olan Oxwash’ın CEO’su Dr. Kyle Grant, “Yün giysiler muhtemelen en sık fazla yıkanan giysilerdir” diyor. Ayrıca yünle ilgili bazı önerileri de var: “Yün, kir ve kötü kokuya karşı direnme yeteneğine katkıda bulunan bazı benzersiz özelliklere sahip. Bu nedenle lekeli bölgeleri temizlemek, havalandırmak ve/veya ütüyle buharlamak şeklinde şeklini geri kazanabilir.”
Oxwash, yün kazakları beş giyimden sonra yıkamayı önerirken, bazı örgü uzmanlarına göre kazaklarımızı her sezon sonunda yıkamak da yeterli olabilir.
Sütyenler de genellikle fazla yıkanan parçalar arasında. Grant, sütyenleri her iki veya üç giyimden sonra elde yıkamanın uygun olduğunu öneriyor. Bu arada, elbiseler her bir ila üç giyimden sonra, gömlekler her bir ila iki giyimden sonra ve tişörtler ise her giyimden sonra yıkanmalı. Grant devam ediyor: “Pamuk gibi bazı lifler, kiri çıkarmak için daha güçlü deterjanlar ve yüksek sıcaklıkta yıkanmalıdır, ancak çoğumuz giysilerimizi yeterince kirli hale getirecek kadar kirletmiyoruz.”
Giysilerimizi daha az yıkayarak sadece enerji ve su tasarrufu sağlamıyoruz, aynı zamanda giysilerimizin daha uzun süre dayanmasını da sağlıyoruz. “Fazla yıkama, giysilerin küçülmesine, renk solmasına ve daha hızlı bozulmasına neden olur,” diyor Colorado State Üniversitesi’nin tasarım ve perakende bölümünde doçent olan Dr. Sonali Diddi: “Giysi üretiminin kalitesindeki azalma ve aşırı yıkama, daha fazla giysinin daha hızlı bir şekilde çöplüğe gitmesine neden oluyor.”
Giysi yıkamalarının sıklığını azaltmanın yanı sıra, düşük sıcaklıklarda (önerilen 20 ila 30 derece), kurutma makinesi yerine doğal olarak kurutma ve çevre dostu deterjan kullanmak da gezegen için daha iyi.
“Birçok çamaşır deterjanı, fosfatlar, yüzey aktif maddeler ve optik beyazlatıcılar gibi kimyasallar içerir. Bu kimyasallar, atık su deşarjıyla su yollarına girdiklerinde inanılmaz zararlı ve tehlikeli boyutlara ulaşıyor” diyor Grant.
Son olarak, çamaşır konusunda başka bir önemli endişe ise sentetik giysilerin (örneğin polyester ve naylon) yıkandığında su kaynaklarına salınan mikroplastikler, yani küçük plastik parçacıklar. Guppyfriend çantası veya Cora topu gibi bir mikroplastik filtresi edinmek, bu sorunla mücadeleye yardımcı olabilir. Öte yandan mümkün olduğunca sentetik giysilerden kaçınılmalıdır.
Çamaşır birçoğumuz için bir iş olsa da, basit değişiklikler aslında çevresel etkimiz üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir ve tükettiğimiz giysi miktarını azaltabiliriz. Dillinger, “Enerji tasarrufu, karbon azaltma ve su korumasının ötesinde, çamaşır yapma şeklimizi değiştirmek giysilerimiz için daha iyidir” diyor.
