Birçok aile yüksek ateş ile karşılaştığında kaygıya kapılıyor ve bilinçsizce yanlış formüllere başvurabildikleri için çocukların genel sıhhat durumları olumsuz etkilenebiliyor. Bahisle ilgili açıklamalarda bulunan Uzm. Dr. Elif Fazilet Özcan, çocuklarda yüksek ateş konusunda dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Ateş bedenin verdiği sağlıklı bir tepkidir
Sonbahar ve kış mevsimi bulaşıcı hastalıkların periyodudur. Bu sene koronavirüs de yeni hastalıklar ortasına girdiği için, aileler çocuklarının ateşinin çıkması durumunda daha fazla paniğe kapılmaktadır. Lakin yüksek ateşe yol açan enfeksiyonlarla çaba ederken öncelikle gerçek ateş ölçümü yapılması, ateş dereceleri konusunda bilgi sahibi olunması, kaygı ile yanlış uygulamalar yapmaktan kaçınılarak ateşin nasıl düşürülebileceğinin bilinmesi kıymet taşımaktadır.
Ateş bedenin enfeksiyon casuslarına verdiği biyolojik bir karşılıktır. Bunun sağlanması için beynin hipotolamus bölgesinde bir ısı ayar merkezi vardır. Gerekli durumlarda ısı ayar merkezinin aktive olmasıyla bir arada beden sıcaklığı artmaktadır. Beden ısısı olağan koşullarda 36.5 ile 37 derece arasındır. Günün çeşitli saatlerine nazaran de bu sıcaklık değişir. Bu sıcaklık yükseldiğinde de bağışıklık sisteminin elemanları aktive olur. Bu noktada bağışıklık sistemi virüslerle savaşmaktadır. Yani ateş bedenin verdiği sağlıklı bir yansıdır. Ateşin bedene yararlı olduğu bilinmelidir. Lakin 38 derece ve üzerindeki ateş bedelleri konusunda dikkatli olunmalıdır.
Küçük bebeklerin ateş pahaları; aldıkları besinler, üzerlerindeki kıyafetler ya da bulundukları ortama nazaran değişebilmektedir. Koltuk altından ölçülen ateşin 37.5; kulak ve makattan ölçülen ateşin 37.8 üzerinde olması yüksek ateş olarak kabul edilir. Bebeklik ve çocukluk çağında ateş kriterleri biraz daha farklıdır. Bebeklerin birinci üç ayında koltukaltı ve makattan ateş ölçülmesi doğrudur. Koltukaltından ölçülen ateş 37.5’in üzerindeyse birinci olarak bebeği soymak gerekir. Genelde bebeklerin üşüyeceği düşünülerek kat kat kalın kıyafetler giydirilmektedir fakat bu yanlış bir uygulamadır. Bebeğin bulunduğu ortam biraz serinletildikten 15 dakika sonra yine ateş ölçülmelidir. Şayet hala 37.5 derecenin üzerindeyse kesinlikle bir doktora başvurulmalıdır.
İlk 3 ayda ateş önemli
Bebeklerin birinci 3 ayda enfeksiyonlara daha yatkın olduğu bilinmelidir. Ateş durumunda 3 ay üzeri bebekleri birinci olarak soymak ve 30-35 derecelik bir suyla duş aldırmak ehemmiyet taşır. Şayet ateş yükselmeye devam ederse doktora danışılarak bir ateş düşürücü kullanılabilir. Şayet bebeğin beslenmesi olağan, aktivitesi yerindeyse; kusma, ishal, şuur değişikliği, döküntü, uyuklama, kendinden geçme üzere durumlar yoksa biraz daha sakin olunup beklenebilir. Çoklukla uygun ateş düşürücüyle 1-1.5 saat içinde ateş düşmektedir.
Ateş 38 derecenin üzerindeyse ve düşmüyorsa bir uzmana başvurmak değerlidir. Bebeklerde ve çocuklarda ateş düşürmek için sirkeli, alkollü su kullanılmamalıdır. Zira bunlar başlangıçta ateşi düşürüyor üzere görünse de aslında daha da yükseltebilmektedir. Alkol ve sirkeli su öncelikle damarları daraltıp, sonra ansızın genişleterek ateşi çıkarmaktadır. İki yaş üstü çocuklarda genel durum düzgünse biraz daha beklenebilir. Ilık duş, daha ince kıyafetler ve ateş düşürücü yollar kıymetlidir. Çocuğun genel durumu yeterliyse, beslenmesi, aktivitesi olağansa beklenebilir fakat bu durumda da hekimle irtibatta olunmalıdır.
Küçük ve anne sütü alan bebeklerde ateş durumunda emzirmenin kıymeti büyüktür. Bu bebeklerin ateş halinde daha sık emzirilmesi gerekmektedir zira anne sütü enfeksiyonla en âlâ savaşan silahtır. Daha büyük bebekler ile çocuklarda su ve besin alımını artırmak büyük ehemmiyet taşımaktadır.
