Anne baba olarak çocuklarımıza davranış formumuz çocuklarımızı nasıl etkiliyor? Psikolog Burcu Teker, çeşitli ebeveyn tavırlarının çocuklar üzerindeki tesirlerinden bahsetti.
Otoriter aile tutumları
Otoriter anne baba tavrını sergileyen ebeveynler disipline kıymet verirler, katı ve baskıcı tavırları vardır. Anne baba koyduğu kurallara çocuklarının uymasını bekler ve yapılan yanılgıları cezalandırma eğilimindedirler. Kurallara uymayan çocuklarına verdikleri cezalar çocuklarının yaşına nazaran abartılı cezalar olabilir.
Sevgilerini her durumda göstermezler, çocukları şayet istedikleri üzere davranırsa sevgilerini gösterirler.
Otoriter ailede büyüyen çocukların özellikleri
- Böyle bir ailede yetişen çocuklar anne ve babalarının kurallarını yerine getirmeye çabalarken kendilerini söz edemez yahut söz etmeye çekinebilirler.
- Çocuklar gerilimli ve huzursuz olurlar
- Yanlış yapmaktan korktukları için kendine güvenemezler, onaylanmak isterler, karar almak konusunda yetersizdiler, oburlarının yönlendirilmesine muhtaçlık duyalar.
- İsyankâr davranışlar gösterebilirler
- Sessiz utangaç olurlar
- Sürekli eleştirildikleri için aşağılık duygusu hissedebilirler
Mükemmeliyetçi aile tutumları
Mükemmeliyetçi anne babalar her şey harika olsun isterler ve çocuklarından yaşının ve kapasitesinin üzerinde beklentileri vardır.
Çocukları birçok alanda kusursuz olsun isterler, bilhassa kendi gerçekleştirmek istedikleri hatta vaktinde yapamadıkları şeyleri çocuklarının başarmasını isterler. Çocukları akademik, sanatsal, sportif alanlarda başarılı olmalıdır ve bunların gerçekleşmesi için onlara ağır bir program hazırlarlar.
Çocuğun başarılı olması çok olağan bir durumken başarısızlık bir felaket olarak görülür. Haliyle bu türlü bir ailede yetişen çocuklar başarısız olmaktan korkarlar.
Mükemmeliyetçi ailede büyüyen çocukların özellikleri
- Kendileri itimatları olmayan çocuklardır.
- Yanlış yapmaktan çok korkarlar.
- Başarısız olduklarında büyük hayal kırıklığı yaşarlar.
- Her şeye isyan edebilirler yahut tam aykırısı boyun eğebilirler.
- Aşırı titiz yahut tam aksisi dağınık olabilirler.
Aşırı hoşgörülü aile tutumları
Anne baba çocuklarının yaptıkları her şeye hoşgörülü olurlar ve çocuklarını çok özgür bırakırlar. Anne baba çocuklarına kurallar koymazlar ve çocuklarına neyi yapmamaları gerektiğini ve ne yapmaları gerektiğini anlatmazlar. Çocuklarının yaptıkları yanlış davranışları bile uyarmak istemezler.
Aşırı hoşgörülü ailede büyüyen çocukların özellikleri
- Anne babalarını denetim eden, istedikleri olmadığında anne babasını tehdit ederler.
- Eleştiriye açık değildirler.
- Kuralsız yetiştirildikleri için okul ve toplumsal hayatlarına kurallara uymakta zorlanırlar.
- Her istedikleri anne babaları tarafından yerine getirildiği için bir mühlet sonra doyumsuz olurlar.
- İstedikleri olmadığında agresifleşirler
- İleriki yaşlarında bencil, sabırsız, kırılgan, sorumsuz ve toplumsal hayatlarında uyumsuz olurlar.
Aşırı gözetici aile tutumları
Anne babalar çocuklarını korumak isterler bu çok olağan bir durumdur. Lakin çok gözetici anne babalar bu durumu ileri taşırlar ve çocukları için tehlikeli bir durum olmamasına karşın daima telaş yaşarlar. Çocuklarını çok korur ve denetim ederler. Çocuklarını çok derecede kısıtlayabilirler.
Aşırı hoşgörülü ailede büyüyen çocukların özellikleri
- Kendi başlarına karar alamazlar
- Özgüvenleri düşüktür.
- Sorumluluk almakta zorlanırlar.
- Zayıf kişilik yapıları gelişir.
