Evliliklerde vakit zaman çatışma ve tansiyonların olabileceğini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, değerli olan noktanın öfke denetimi olduğuna dikkat çekiyor. Öfkenin en hoş ilacının sorunu konuşmayı ertelemek olduğunu kaydeden Tarhan, evlilikte fırtınalara fırsat verilmesi gerektiğini vurguluyor. Tarhan, “Fırtınasız bir bahar mümkün ve gerçekçi değil ise evlilikte de fırtınalara fırsat tanımak kıymetli. Fakat öfke denetiminin sağlanması gerekir.” dedi.
Fırtınasız bahar olmaz
Aile içinde vakit zaman çatışma ve tartışma yaşanmasının olağan olduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Evlilikte bizim bir unsurumuz var. Evlilikte fırtınalara fırsat verilmesini tavsiye ederiz. Baharda nasıl fırtına olursa fırtınasız bir bahar beklemek mümkün değil. Gerçekçi de değil. Evlilikte de fırtınalara fırsat vermek değerlidir. Lakin öfke denetiminin sağlanması gerekir.” dedi.
Öfkeye itfaiyeci modeliyle yaklaşılmalı
Öfkeye itfaiyeci modeliyle yaklaşılması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Tarhan, “Öfke yangın üzeredir. Öfkeli durumlarda yangına nasıl yaklaşılıyorsa o denli yaklaşmak gerekir. Öfke sırasında reaksiyon gösterip karşı tarafı suçlarsanız yangını daha da büyütürsünüz. Yangını beslemiş ve desteklemiş olursunuz. Yangın çıktığı vakit nasıl davranılır? Yangını söndürmeye odaklanırsınız. Sebeplerini sonra incelersiniz. Öfkenin en hoş ilacı ertelemektir.” dedi
Öfke kişinin muhakemesini bozuyor
Öfkenin kişinin muhakemesini bozduğunu ve yanlış kararlar vermesine sebep olabileceğini kaydeden Tarhan, “Muhakemesi bozuk kişinin hisleri ve öfkesi tıpkı savaş stratejisi hisleridir, öfkesidir. Onun savaş stratejisi ise orman kanunlarıdır. Orman kanunlarının olduğu yerde sen de birebir biçimde davranırsan o kadar yırtıcı olman ve o kadar kötücül olman gerekir. O denli olunca ne olur? Orman kanunundaki üzere güçlü zayıfı yener.” diye konuştu.
Gerginlik anında ortam değiştirilmeli
Gerginlik anlarında tarafların yapması gerekenlere de değinen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Öfke anında yan odaya geçecek, ortam değiştirecek. Bağıran bireye yumuşak bir sesle ‘Ya ben seni anlamaya çalışıyorum. Yavaş konuşur musun?’ diyebilir. Böylelikle karşı tarafın aniden ezberi bozulur. Bu türlü olunca da ses tonunu yumuşatıyor ve çabucak olağan konuşmaya başlıyor. Öfkeli kişi ‘Beni anlamaya çalışıyor’ diye düşünür. Böylelikle güç savaşlarını yenmiş oluyorsun.” diye konuştu.
Evlilikte de dur, düşün, yap kuralı
Öfke anında konuşmanın yanlış olduğunu, kelam konusu hususun konuşulmasının daha sonraya bırakılmasını öneren Nevzat Tarhan, “Genellikle evvel bağırıp sonra düşünüyoruz. Evvel sonlanıp sonra düşünüyoruz. Yani his odaklı bir ömür ideolojisi var. Hâlbuki dur, düşün, yap kuralını da evlilikte hayatımızın bir modülü haline getirmeliyiz. Bu yıllar içerisinde öğreniliyor. Fakat olgunlaştıktan sonra yani 40 yaşından sonra beyin bunu daha sağlıklı kullanabilir hale geliyor. İnsanın daima sağlıklı karar verebilmesi zordur. Onun için durup düşünüp karar vermek bir marifettir. Bu beynin ön bölgesinin eğitimidir.” dedi.
Evlilikte temel 5 S değeri
Evlilikteki yanlışların ve krizlerin birçoklarının düşünmeden hislerle hareket etmek sonunda ortaya çıktığını tabir eden Prof. Dr. Tarhan, “Tarafların zaafları olabilir. Kimisi kıskançtır, kimisinin egosu yüksektir. Onlar vakit içerisinde törpüleniyor. Evlilik bedelleri de çok değerlidir. Sevginin olması çok değerli bir kıymettir. Teorik olarak 5S diyoruz. Sevgi, hürmet, sabır, sadakat ve samimiyet.” dedi.
Saygı, sevginin hudutlarını korur
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, evlilikteki bu 5 S kıymetinin ehemmiyetine işaret ederek şunları söyledi:
“Sevgi su üzeredir, su kaynağı üzeredir. Hürmet da bir kova üzeredir. Sevginin hudutlarını o korur. Şayet hürmet yoksa sevgi hasar vermeye başlar. Akıp masraf, boşa sarfiyat. Onun için sevgi hürmetle birlikte olmalı. Üçüncü S olan sabır ise evlilikte en değerli şeydir. Evlilikte telâşlı olduğun vakit kaybediyorsunuz. Bütün şeylerde de öyledir esasen. Hayatta da öyledir, iş hayatında da öyledir, toplumsal hayatta da öyledir. Vakit idaresini yapabilmek değerlidir. Sabır demek bir kenara çekilip beklemek değildir. Etkin sabır anlaşılmalıdır. Sabır, tabiatın sürat ritmine uymaktır. Bu türlü durumlarda gayenin vardır. Buna yönelik şu anda buna katlanıyorum dersin. Bunun düzelmesi için neler yapabilirim dersin. Dördüncü S sadakatin ise iki ayağı vardır. Biri dürüstlüktür, ikinci ayağı da bağlılıktır. İkisi bir ortadadır. Beşinci S de samimiyettir. Tüm bu pahaları güçlendirmeye çalıştırır. Evlilikte bunları güçlendirmenin yoluna bakılırsa sorun da zaten yok oluyor.”
Evlilikte bir hoş kelam meseleleri çözmeye yeter
“Karanlıkla uğraşın en hoş prosedürü mum yakmaktır” kelamını hatırlatan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Evlilikte de böyledir. Yanlışlarla çabanın en hoş usulü olumlu, uygun, hoş şeyler anlatmaktır. Bütün semavi dinleri, Uzakdoğu öğretilerine bakıldığında bile düzgünlük yapmak yüceltilir. Karşılıksız yeterlilik yüceltilir. Onun için evlilikte de bu geçerlidir. Mesela eşine karşılıksız güzellik yapmak. Bizim kültürümüzde bir tebessüm sadakadır. Bir tebessüm, birkaç hoş kelam, sevgi dolu bir bakış, sıcak bir dokunuş birçok sorunu çözer ve bunlar da fiyatsızdır.” dedi.
Ailede çiftlerin birbirlerine karşı adil olmaları gerektiğini kaydeden Tarhan, “Evlilikte de adalet kavramı çok değerlidir. Çocuk ailede bu kavramı öğreniyor.” dedi.
Ağlamak yerine bilge olacaklar…
Evlilikte karşı tarafı suçlayıcı sen lisanı yerine ben lisanının kullanılması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Karşı tarafa çok üzüldüğünü anlatmak değerli. ‘Ben şu an çok üzülüyorum, çok inciniyorum, bunu şu anda konuşmak hakikat değil.’ dediği vakit erkeğin o düşünen beyni devreye girecektir. Bayanların klasik yansısı ağlarlar. Ağlamak yerine çok serinkanlı bir formda hal almalılar. Hüzünlü prenses olmaya gerek yok. Bayanlar bu türlü durumlarda ağlamak yerine bilge olacaklar. ‘Senin bu davranışını yanlışsız bulmuyorum’ diyecekler.” dedi.
Empati çok değerli bir kavram
Ailede çiftler ortasında empatinin de değerli bir kavram olduğunu belirten Tarhan, “Empatinin olduğu yerde esasen adalet oluyor. Empatinin en çok yerlerde süründüğü çağda yaşıyoruz. Ben merkezciliğin olduğu yerde empati zayıflıyor. Ben merkezcilik çağındayız. Enaniyet çağındayız, ego çağındayız.” dedi.
Uzun mühlet küs kalınmamalıdır
Çiftlerin uzun mühlet küs kalmamaları gerektiğini de belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Paranoid bireyler çok küs kalır. Bu bireylerde intikam duygusu yüksektir. Yapılan berbatlığı hayatta unutmazlar, çok kindarlardır. Yaşanan sıkıntıya karşın tarafların çok uzatmadan barışması gerekir. Çiftler birbirlerine ‘Aynı gemideyiz, bu geminin yoluna devam etmesi için birtakım ortak şeyler bulabilmemiz gerekiyor. Sorunları çözebilmemiz gerekiyor’ demesi ve bu duyguyu oluşturması gereklidir.” dedi.
Özel bahisler kimseyle paylaşılmamalıdır
Tarafların oburlarının yanında eşlerini eleştirmekten, küçük düşürecek davranışlarda bulunmaktan kaçınmalarını da tavsiye eden Prof. Dr. Tarhan, “Özel hususlar aile içinde kalmalıdır. Yakın etraf de dahil kimseyle paylaşılmamalıdır. Evlilikte kesinlikle özel alan oluşturmak gerekiyor. Çocuğun uygun yetişmesi için sevgi, hürmet ve inancın olduğu bir ortam lazım. Sevgi, hürmet, itimadın bulunduğu o iklim yoksa sağlıklı bir çocuk beklenilemez.” dedi.
